Waar komt de Finse kota eigenlijk vandaan? Uit Finland zul je zeggen. Dat klopt wel – deels. Oorspronkelijk is de kota afkomstig uit Lapland oftewel Sápmi. Dit is een gebied in het Hoge Noorden dat zich uitstrekt van Noorwegen via Zweden en Finland naar Rusland.

In Lapland wonen de Sámi of Samen. Lappen kun je ze beter niet noemen, want dat wordt ervaren als denigrerend scheldwoord. Aan dit inheemse oervolk uit het Hoge Noorden hebben wij dus onze Finse kota’s te danken.

Sámi Nomadisch leven

De Sámi waren lange tijd een nomadisch volk. Hoewel er ook Sámi waren die op één plek verbleven, bijvoorbeeld als visser of als bos- en landbouwer, trok de grootste groep rond. Onder barre omstandigheden volgden ze hun rendierenkudde’s.

Daarbij namen ze tenten mee van stokken en rendierhuiden, die ze steeds op een nieuwe plek neerzetten. Die tenten heetten lavvu en leken op een tipi. Later gingen ze ook stevigere versies maken, met behalve rendierhuiden ook turf en hout: goatte. Zo ontstond uiteindelijk de kota, die je vooral in Finland nog steeds op veel plekken tegenkomt. 

Meer lezen over de geschiedenis van de Finse kota kan hier.

 

De Samething, een eigen parlement

Helaas werden de Sámi lange tijd onderdrukt. Ze werden in het nauw gedreven en trokken naar steeds onherbergzamere gebieden. Daarnaast werden ze uitgebuit en moesten ze hoge belastingen betalen over hun vangsten.

In 1989 bood Zweden hiervoor excuses aan. In dat jaar kregen de Samen een eigen parlement, waar de belangen en tradities van het Samische volk worden beschermd. De Sámi hebben ook een eigen vlag, een eigen taal en een eigen, unieke manier van zingen: joiken.

 

De Sámi van nu

Het Samische volk van nu leeft niet of nauwelijks meer als nomaden. Ze rijden op sneeuwscooters, leven van ambachten en wonen in een normaal huis. Men zegt dat er nog maar zo’n 250 gezinnen als echte Samen leven.

Die leven op de grens tussen Noorwegen en Zweden en hun bestaan is erg zwaar. Gelukkig zijn Sami-tradities zoals de kleurige klederdracht, muziek en ambachten wel behouden gebleven.

Ben jij al eens in Lapland geweest?  Deel dan je ervaring hieronder in de comments! 

Foutje? Bedankt! Zie jij een foutje, laat het me dan even weten!

Bron: Het samische volk samen inwoners van lapland & Samen_(volk)